Μικρή ιστορία για έναν φόνο
Krzysztof Kieslowski
Πολωνία, 1987 –1988
ΣΥΝΟΨΗ
Το πρώτο μισό της ταινίας είναι μια σκληρή, σχεδόν ντοκιμαντερίστικη καταγραφή μερικών ωρών από τις ζωές τριών κατοίκων της Βαρσοβίας. Τα πεπρωμένα των ανδρών παρουσιάζονται σαν να έχουν παράλληλη πορεία, αλλά σταδιακά τα νήματα που τα κινούν συναντιούνται και τελικά μπλέκονται σε μια κοινή ιστορία. Ο Γιάτσεκ (Mirosław Baka) είναι ένας εικοσάχρονος άνδρας που δεν βρίσκει κανένα νόημα στη ζωή. Περιπλανιέται στην πόλη με τη σκέψη να σκοτώσει κάποιον. Ο Μάριαν (Jan Tesarz), ένας δύσθυμος μεσήλικας οδηγός ταξί, γίνεται τελικά το τυχαίο θύμα του. Ο νέος ζητά από τον ταξιτζή να τον πάει σε μια απομονωμένη τοποθεσία, όπου και δολοφονεί τελικά τον οδηγό εν ψυχρώ. Μετά τον φόνο, ο Γιάτσεκ φεύγει από τον τόπο του εγκλήματος οδηγώντας το αμάξι του Μάριαν. Την ίδια μέρα, ο Πιοτρ Μπαλίτσκι (Krzysztof Globisz), ένας νέος και ευαίσθητος δικηγόρος, πιάνει δουλειά για πρώτη φορά σ’ ένα δικηγορικό γραφείο. Όταν ο Γιάτσεκ συλλαμβάνεται μετά από λίγη ώρα, ο Πιοτρ αναλαμβάνει να γίνει ο συνήγορος του δολοφόνου.
http://culture.pl/en/work/a-short-film-about-killing-krzystof-kieslowski
Ήδη από το πρώτο στάδιο της προετοιμασίας του περίφημου Δεκαλόγου του (Dekalog), ο Κισλόφσκι σχεδίαζε να γυρίσει δύο επεισόδια της τηλεοπτικής σειράς ως μεγάλου μήκους ταινίες. Ο σκηνοθέτης ήθελε να επεκταθεί ειδικότερα στο πέμπτο επεισόδιο της σειράς που σχετίζεται με την εντολή «Ου φονεύσεις». Έτσι γεννήθηκε η ταινία Μικρή ιστορία για έναν φόνο – η πιο σοκαριστική δουλειά του Κισλόφσκι, που τον έκανε διάσημο σε όλο τον κόσμο.
http://culture.pl/en/work/a-short-film-about-killing-krzystof-kieslowski
Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ
Ο Κρίστοφ Κισλόφσκι ήταν σκηνοθέτης και σεναριογράφος ταινιών μυθοπλασίας και τεκμηρίωσης. Γεννήθηκε το 1941 στη Βαρσοβία και πέθανε το 1996 στην ίδια πόλη. Το 1962 αποφοίτησε από το Τεχνικό Λύκειο Θεατρικών Τεχνικών. Στο Σύγχρονο θέατρο της Βαρσοβίας (Warsaw Teatr Współczesny) δούλεψε στο τμήμα των κοστουμιών, ντύνοντας διασημότητες της πολωνικής σκηνής, όπως τους Αλεξάντερ Μπαρντίνι και Ζμπίγκνιου Ζαπάσεβιτς. Αποφοίτησε από την Ακαδημία Κινηματογράφου του Βουτζ το 1968 και πήρε το πτυχίο του το 1970.
Σπούδασε υπό την επίβλεψη του Καζίμιρζ Καράμπας και του Γέρζι Μπόσακ. Οι πρώτες του ασκήσεις στο ντοκιμαντέρ Γραφείο (Urząd) και Από την πόλη του Λοτζ (Z miasta Łodzi) ολοκληρώθηκαν χάρη στη μέριμνά τους, ενώ η πρώτη του ταινία μυθοπλασίας Το τραμ (Tramwaj) ολοκληρώθηκε με τη βοήθεια της Βάντα Ζακουμπόφσκα. Έκανε το ντεμπούτο του στην τηλεόραση με το ντοκιμαντέρ Η φωτογραφία / Zdjęcie.
Μετά την αποφοίτησή του και μέχρι το 1983 συνεργαζόταν με τα στούντιο παραγωγής Warsaw Documentary και Feature Film Studios, με τα οποία και γύρισε τα περισσότερα ντοκιμαντέρ του. Ωστόσο, σταδιακά απομακρύνθηκε από το ντοκιμαντέρ για να γυρίσει ταινίες μυθοπλασίας. Το 1973 γυρίζει την πρώτη του ταινία μυθοπλασίας για την τηλεόραση, με τον τίτλο Υπόγεια διάβαση / Przejście podziemne. Από το 1974 και στο εξής αποτέλεσε μέλος της ομάδας Zespol TOR, με επικεφαλής πρώτα τον Στάνισλαβ Ρόζεβιτς, και αργότερα τον Κριστόφ Ζανούσι.
Το 1985 ξεκίνησε μια συνεργασία στο σενάριο με τον γνωστό δικηγόρο της Βαρσοβίας Κρίσοφ Πισέβιτς. Μαζί έκαναν την παραγωγή της ταινίας Δίχως τέλος (Bez końca), όπως και όλες τις υπόλοιπες ταινίες του. Η διεθνής αναγνώριση ήρθε για τον Κισλόφσκι με τις ταινίες Μικρή ιστορία για έναν φόνο (Krótki film o zabijaniu) και Μικρή ερωτική ιστορία (Krótki film o miłości) που αποτελούν μέρος της τηλεοπτικής σειράς Δεκάλογος (Dekalog). Από το 1991, οι ταινίες του Κισλόφσκι είναι πολωνο-γαλλικές συμπαραγωγές. Από το 1993 και μετά συνεργάστηκε με τον διάσημο Γάλλο παραγωγό Μαρέν Καρμίτς. Μετά την ολοκλήρωση της τριλογίας Τα τρία χρώματα (Trzy kolory), ανακοίνωσε πως θα αποσυρόταν από την κινηματογραφική παραγωγή. Τους τελευταίους μήνες της ζωής του, ετοίμαζε με τον Πισέβιτς σενάρια για ένα κινηματογραφικό τρίπτυχο: Παράδεισος (Raj), Καθαρτήριο (Czyściec), Κόλαση (Piekło).
FILMOGRAPHY
Ντοκιμαντέρ
- 1969 Z miasta Lodzi / From the City of Lodz / Από την πόλη του Λοτζ (τίτλος εργασίας: Lodzianie / Residents of Lodz / οι κάτοικοι του Βουτζ)
- 1972 Robotnicy ’71: Nic o nas bez nas / Workers ’71: Nothing About Us Without Us / Εργάτες ’71: Τίποτα για εμάς χωρίς εμάς
- 1974 Pierwsza miłość / First Love / Πρώτη αγάπη
- 1975 Życiorys / Biography / Βιογραφικό σημείωμα
- 1977 Z punktu widzenia nocnego portiera / From the Point of View of a Night Porter / Η άποψη ενός νυχτοφύλακα
- 1980 Gadające głowy / Talking Heads / Ομιλούσες κεφαλές
Μυθοπλασίας:
- 1975 Personel / Staff
- 1979 Amator / An Amateur / Ερασιτέχνης κινηματογραφιστής
- 1981 Przypadek / Blind Chance
- 1985 Bez końca / Νο End / Χωρίς τέλος
- 1988 Krótki film o zabijaniu / A Short Film About Killing / Μικρή ιστορία για έναν φόνο
- 1988 Krótki film o miłości / A Short Film About Love / Μικρή ερωτική ιστορία
- 1988 Dekalog / Decalogue / Δεκάλογος (TV)
- 1991 Podwójne życie Weroniki / The Double Life of Veronica / Η διπλή ζωή της Βερόνικα
- 1993 Trzy kolory: Niebieski / Three Colours: Blue / Τρία χρώματα: Η Μπλε ταινία
- 1994 Trzy kolory: Biały / Three Colours: White / Τρία χρώματα: Η Λευκή ταινία
- 1994 Trzy kolory: Czerwony / Three Colours: Red / Τρία χρώματα: Η Κόκκινη ταινία
http://culture.pl/pl/tworca/krzysztof-kieslowski
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Πρωτότυπος τίτλος: Krótki film o zabijaniu
Διεθνής τίτλος: A Short Film About Killing
Σκηνοθεσία: Krzysztof Kieslowski
Σενάριο: Krzysztof Kieslowski, Krzysztof Piesiewicz
Μουσική: Zbigniew Preisner
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Slawomir Idziak
Ηθοποιοί:
Miroslaw Baka (Jacek Lazar)
Krzysztof Globisz (συνήγορος Piotr Balicki)
Jan Tesarz (οδηγός ταξί Waldemar Rekowski)
Zdzislaw Tobiasz (δικαστής)
Διάρκεια: 84’
Πολωνία 1987/1988
Χρώμα: Έγχρωμη
ΦΕΣΤΙΒΑΛ / ΒΡΑΒΕΙΑ
1988 Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών: Βραβείο της Επιτροπής για την καλύτερη ταινία (Krzysztof Kieslowski), Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου FIPRESCI
1988 Βραβεία της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Κινηματογράφου (με τον τίτλο «Felix» μέχρι το 1996): Καλύτερη Ευρωπαϊκή Ταινία της Χρονιάς.
1988 Φεστιβάλ Πολωνικών Ταινιών Μεγάλου Μήκους της Γκντίνια: Χρυσοί Λέοντες για την Καλύτερη Ταινία (Krzysztof Kieslowski)
2014 Επιλέχτηκε από τον Μάρτιν Σκορσέζε ως μέρος του προγράμματος «Ο Μάρτιν Σκορσέζε παρουσιάζει: Αριστουργήματα του πολωνικού σινεμά», που προβλήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και στον Καναδά
Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΘΥΜΑΤΑΙ
Ο ίδιος ο Κισλόφσκι έγραψε για την ταινία στην αυτοβιογραφία του:
«Νομίζω πως στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για μια ταινία για τη θανατική ποινή, αλλά γενικά για τον φόνο. Για τον φόνο που είναι κάτι κακό – δεν έχει σημασία γιατί σκοτώνεις, δεν έχει σημασία ποιον σκοτώνεις ή ποιος διαπράττει τον φόνο.» (Krzysztof Kieslowski, O sobie, σελ.126)
πηγή: http://culture.pl/pl/dzielo/krotki-film-o-zabijaniu
Κρίστοφ Κισλόφσκι:
«Αυτή είναι η ιστορία ενός νέου άνδρα που σκοτώνει έναν ταξιτζή και στην πορεία εκτελείται από τον νόμο. Δεν μπορεί κανείς στ’ αλήθεια να πει τίποτα παραπάνω γι’ αυτή την ταινία, γιατί δεν ξέρουμε τον λόγο για τον οποίο αυτός ο άνδρας σκοτώνει τον ταξιτζή ή, τουλάχιστον, δεν ξέρουμε με ακρίβεια. Για να σου πω την αλήθεια, δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος. Γνωρίζουμε το νομικό πλαίσιο σύμφωνα με το οποίο η κοινωνία, εν μέρει και εξ ονόματός μου, σκοτώνει αυτόν τον άνδρα. Ωστόσο, δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα για τον πραγματικό ανθρώπινο λόγο, κι ούτε θα τον μάθουμε ποτέ. (…) Ήθελα να γυρίσω αυτή την ταινία ακριβώς γιατί όλα αυτά γίνονται εξ ονόματός μου, γιατί είμαι μέλος αυτής της κοινωνίας, είμαι πολίτης αυτής της χώρας και όταν κάποιος βάζει μια θηλειά γύρα από τον λαιμό κάποιου και κλοτσά το σκαμνί κάτω απ’ τα πόδια του, το κάνει εξ ονόματός μου. Και δεν επιθυμώ κάτι τέτοιο. Δεν θέλω να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Και νομίζω πως στην πραγματικότητα αυτή η ταινία δεν είναι για τη θανατική ποινή, αλλά γενικά για τον φόνο.
https://www.nhef.pl/edukacja/pliki/eduwgrane2010/file/materia%C5%82y_dydaktyczne/ponadgim_dekalog_i.pdf
Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥ
Σλαβόμιρ Ίντζιακ:
Ο Κισλόφσκι ανέθεσε τη διεύθυνση φωτογραφίας του πέμπτου επεισοδίου και της αντίστοιχης ταινίας Μικρή ιστορία για έναν φόνο / Krótki filmu o zabijaniu στον Σλαβόμιρ Ίντζιακ.
«Προσπάθησα να απογοητεύσω τον Κισλόφσκι: πρότεινα πειράματα με την εικόνα, τους φωτισμούς και τα φίλτρα. Κι αυτός συμφώνησε. Μου είπε: “Κάνε ό,τι θέλεις. Αν κάποιο από τα επεισόδια βγει μια πράσινη αηδία, δεν έγινε και τίποτα”. Έτσι, με μια κίνηση, με απάλλαξε από τον φόβο και την ευθύνη», θυμάται ο οπερατέρ .
http://gosc.pl/doc/1480827.Krotki-film-o-zabijaniu-ma-25-lat
Μίροσλαβ Μπάκα:
Στον Μίροσλαβ Μπάκα, που ήταν αρχάριος, εμπιστεύτηκε ο Κισλόφσκι τον σημαντικό ρόλο του δολοφόνου. «Τη μέρα πριν από το γύρισμα, ο Μπάκα ήταν σεμνός, συνοφρυωμένος και τρομοκρατημένος (…) Φοβόταν πως δεν θα μπορούσε να φέρει εις πέρας τον ρόλο. Τότε, προσπάθησε σκληρά να νιώσει το δράμα του πρωταγωνιστή – που στο κάτω κάτω ήταν δολοφόνος. Έπρεπε να κάνει πράγματα που σε στιγμές ξυπνούσαν την αντίδρασή του», θυμάται ο Ντάριους Γιαμπλόνσκι, συμπληρωματικός σκηνοθέτης στη σειρά.
http://gosc.pl/doc/1480827.Krotki-film-o-zabijaniu-ma-25-lat
Μια σύντομη συνέντευξη με τον Κρίστοφ Γκλόμπις:
«Η πρόσκληση να υποδυθώ τον νεαρό δικηγόρο στην ταινία Μικρή ιστορία για έναν φόνο ήταν για μένα μια συναρπαστική και αγχωτική έκπληξη. Ο Κρίστοφ προσπαθούσε να με κάνει να κατανοήσω πλήρως τι αφορά η όλη ιστορία, ποιες είναι οι ψυχολογικές και ηθικές προεκτάσεις της. Ο σκηνοθέτης ήθελε να με κάνει να πάρω θέση στη συζήτηση για τη θανατική ποινή. Αν σήμερα είμαι εναντίον της, αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στις συζητήσεις μου με τον Κισλόφσκι τότε, στη δεκαετία του ‘80.
Αυτή ήταν η πρώτη μου επαφή με τον σκηνοθέτη της ταινίας. Και τον Κρίστοφ τον ξεχώριζε το γεγονός πως γι’ αυτόν ο ηθοποιός ήταν το πιο σημαντικό πράγμα. Όταν έλεγε πως αυτή είναι η ώρα του ηθοποιού, είναι ώρα για πρόβα, δεν κουνιόταν φύλλο. Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, όταν γυρίζαμε τις μεγάλες λήψεις στη φυλακή, η εμπλοκή μου ως ηθοποιού επηρέαζε τα προσωπικά μου αισθήματα. Ο Κισλόφσκι με απέτρεψε από το να υιοθετήσω συγκεκριμένες κινήσεις και στάσεις, γιατί σύμφωνα την ωμότητα και οικονομία της αφήγησης , έπρεπε να είμαι “αποστασιοποιημένος”.Μια από τις ανακαλύψεις του Κισλόφσκι ήταν ο τρόπος με τον οποίο κινηματογράφησε τον φόνο και τη μάχη για τη ζωή. Διαρκεί λίγο παραπάνω από ένα δευτερόλεπτο. Παρατηρούμε τον μόχθο αυτών που διαπράττουν τον φόνο και την απεγνωσμένη άμυνα του δολοφονημένου.»
(Υλικό που έστειλε ο Πιοτρ Πάζκο. Άρθρο από το περιοδικό Film (Movie), Krzysztof Demidowicz, Δεκέμβριος 2003)
http://kieslowski.art.pl/informacje-z-gazet/krotki-wywiad-z-krzysztofem-globiszem/
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Paul Coates (ed.), Lucid Dreams: The Films of Krzysztof Kieslowski, Wiltshire, Flicks Books, 1999
Annette Insdorf, Double Lives, Second Chances, New York, Hyperion, 1999
Danusia Stok (ed.), Kieslowski On Kieslowski, London, Faber and Faber Limited, 1993
Slavoj Zizek, The Fright of Real Tears: Krzysztof Kieslowski Between Theory and Post-Theory, London, British Film Institute, 2001