Δημήτρης Γαζιάδης
Ο Δημήτριος Γαζιάδης (1897-1961) γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν ένας από τους πρώτους σκηνοθέτες/κινηματογραφιστές του ελληνικού κινηματογράφου. Σπούδασε στη Γερμανία φωτογραφία και διετέλεσε καθηγητής στην
Αυτοκρατορική Κινηματογραφική Ακαδημία του Μονάχου. Υπήρξε μαθητής και βοηθός μεγάλων σκηνοθετών την εποχής (Ντυπόν, Λιούμπιτς,Παμπστ, Λανγκ, Τράουμπαν) και ήταν ο πρώτος οπερατέρ του Έρνστ Λιούμπιτς (Ο άρχοντας του κόσμου, η Ελένη της Τροίας) ενώ σκηνοθέτησε στη Γερμανία ντοκιμαντέρ, ζουρνάλ και ταινίες μικρού μήκους με μεγάλους ηθοποιούς όπως η Εύα Ρίχτερ, ο Άλμπερτ Πάουλιχ κ.α. Στο Βερολίνο όπου εργάσθηκε ως στρατιωτικός οπερατέρ και ίδρυσε την κινηματογραφική εταιρία “Ντόλικ Film. Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Δημήτριος Γαζιάδης ως αξιωματικός είχε αναλάβει τη Διεύθυνση της κινηματογραφικής υπηρεσίας του γερμανικού στρατού. Το 1919 η ελληνική κυβέρνηση του αναθέτει τη λήψη κινηματογραφικών σκηνών από τις επιχειρήσεις της Μικρασιατικής εκστρατείας. Ανταποκρινόμενος στη πρόσκληση φτάνει στη Μικρά Ασία φέρνοντας μαζί του μηχανήματα προβολής για την ψυχαγωγία του στρατού. Αρχικά, κινηματογραφεί αρκετές ταινίες από το μέτωπο μεταξύ των οποίων και τη μάχη του Σαγγάριου. Ένα χρόνο αργότερα (1920) πραγματοποιεί την πρώτη του ταινία, το Ελληνικό Θαύμα στην οποία συμπεριλαμβάνονται σκηνές από τη μικρασιατική εκστρατεία και την μάχη του Σαγγαρείου.Νοσταλγώντας, ωστόσο, την Ελλάδα, ξεκινά με τον αδελφό του Κώστα να μελετά την κατάσταση που επικρατούσε στα κινηματογραφικά πράγματα της πατρίδας του και συνειδητοποιούν ότι ο ελληνικός κινηματογράφος χρειαζόταν πεπειραμένους τεχνικούς για να τον οργανώσουν. Έτσι, σε συνεργασία με τον αδελφό του, Μιχάλη που ήταν ήδη στην Αθήνα ως αντιπρόσωπος των εταιρειών Fox, Gaumont και Ufa, θέτουν ως στόχο να φέρουν στην Ελλάδα τα συστήματα των χολιγουντιανών στούντιο.
Το 1923, λοιπόν, με κεφάλαιο 3 εκατομμύριών δραχμών καταφέρνουν να αγοράσουν μηχανήματα, εξοπλίζουν στούντιο και ιδρύουν στην Αθήνα τη πρώτη κινηματογραφική εταιρία παραγωγής που έφερε το όνομα «ΝΤΑΓΚ Φιλμ»(“Dag Film” Co Α.Ε. Αφοι Γαζιάδη – από τα αρχικά του ονόματος του Δ. Α. Γαζιάδης). Σταδιακά, αποφασίζουν να μεταβάλλουν την Dag Films σε ανώνυμο εταιρεία παραγωγής ταινιών μεγάλου μήκους και γυρίζουν το 1927 το Έρως και κύματα (Ιανουάριο 1928). Μια αισθητική κωμωδία με τουριστική αξιοποίηση της Αθήνας που τράβηξε την προσοχή του ελληνικού κοινού, συζητήθηκε, αγαπήθηκε και γενικά έδωσε στους Έλληνες θεατές την ελπίδα πως θα μπορούσαν σε λίγο να βλέπουν ταινίες γυρισμένες στη χώρα τους και να χαίρονται γι αυτές.
Οι αδελφοί Γαζιάδη – ο Κώστας, διευθυντής παραγωγής και εκμετάλλευσης και ο Μιχάλης οπερατέρ και τεχνικός διευθυντής, ο Αλέξανδρος διευθυντής εργαστηρίου και ηλεκτρολόγος –εφοδιάζουν όσο γίνεται καλύτερα τα εργαστήρια
και συγκεντρώνουν γύρω τους νέους λογοτέχνες, διακοσμητές, ζωγράφους, ηθοποιούς που παθιάζονται με τον κινηματογράφο. Ο Παύλος Νιρβάνας δημοσιογράφος και ένας από τους καλύτερους χρονογράφους της εποχής είναι ένας
από τους συνεργάτες και συμβούλους του Γαζιάδη εκείνη την εποχή. Οι ταινίες του Γαζιάδη βοηθούν στην ανύψωση του επιπέδου της ελληνικής παραγωγής που αρχίζει να κατακτά την εγχώρια αγορά και να πραγματοποιεί σημαντικές εισπράξεις (25.000 την πρώτη βδομάδα του Έρως και κύματα με σύνολο 40.000 στην πρώτη προβολή 80.000 για την Αστέρω). Η Νταγκ Φιλμ μέχρι το 1930 σκηνοθέτησε τις πρώτες αξιόλογες ελληνικές ταινίες του λεγόμενου βωβού κινηματογράφου. Η εμφάνιση του ομιλούντος κινηματογράφου και ο συναγωνισμός των ξενών ταινιών, ήταν οι βασικότερες αιτίες που δεν κατάφερε η ΝΤΑΓΚ ΦΙΛΜ να συνεχίσει την ανοδική της πορεία και οδήγησαν στη διάλυση της.
