Ουρανός
Κανελλόπουλος Τάκης
Ελλάδα, 1962
ΣΥΝΟΨΗ
26 Οκτωβρίου 1940: Η ζωή των στρατιωτικών σ’ ένα φυλάκιο των ελληνοαλβανικών συνόρων κυλά ήρεμα.
29 Οκτωβρίου 1940: Κηρύσσεται ο πόλεμος με τους Ιταλούς και οι στρατιώτες αλλάζουν μονάδες, ανάλογα με την ειδικότητα τους.
Άνοιξη 1941: Η κατάκτηση της χώρας από τους Γερμανούς είναι πια γεγονός. Οι στρατιώτες επιστρέφουν στα σπίτια τους με τα πόδια, από τα μέτωπα του πολέμου.
Ο ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ
Ο Τάκης Κανελλόπουλος γεννήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 1933 στη Θεσσαλονίκη. Αποφοίτησε από το Αμερικάνικο Κολέγιο Ανατόλια και τα πρώτα του επαγγελαματικά βήματα έγιναν στο χώρο δημοσιογραφίας. Εργάστηκε για λίγο στην εφημερίδα «Ελληνικός Βορράς» και για την περίοδο αυτή γράφει : «Ονειρευόμουν από μικρός να γίνω δημοσιογράφος της φωτιάς. Να πηγαίνω σε πολέμους και επαναστάσεις. Εργάστηκα ένα χρόνο σε εφημερίδα. Δε μου δόθηκε τέτοια δυνατότητα. Τα εγκατέλειψα. Σκέφτηκα να γίνω σκηνοθέτης του κινηματογράφου».
Στη συνέχεια, μετακόμισε στην Αθήνα για να σπουδάσει σκηνοθεσία και έπειτα στη Γερμανία για να συνεχίσει τις κινηματογραφικές του σπουδές στο Μπαβάρια Στούντιο του Μονάχου. Αργότερα, επιστρέφει στην Ελλάδα και εργάζεται για ένα χρόνο στο Ελληνικό ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.) ως ραδιοσκηνοθέτης.
Το κινηματογραφικό του, ωστόσο, ντεμπούτο πραγματοποιήθηκε το 1960 όταν παρουσιάζει στην 1η Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη το ντοκιμαντέρ «Μακεδονικός Γάμος» το οποίο εντυπωσιάζει το κοινό και του χαρίζει το βραβείο στην κατηγορία των ταινιών μικρού μήκους.
Ο πραγματικός όμως θρίαμβος έρχεται το 1962 όταν προβάλλεται η πρώτη μεγάλους μήκους ταινία του «Ουρανός». Κερδίζει στην 3η εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου το βραβείο φωτογραφίας και τον επόμενο χρόνο εκπροσωπεί την Ελλάδα στο Φεστιβάλ των Καννών. Η εφημερίδα «Observer» τοποθετεί την ταινία ανάμεσα στις 10 καλύτερες του 1963 ενώ ο Φεντερίκο Φελίνι δηλώνει πως είναι εξαιρετική. Οι κριτικοί και οι θεωρητικοί του κινηματογράφου τοποθετούν τον «Ουρανό» ανάμεσα στις καλύτερες αντιπολεμικές ταινίες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το 1966 συνεχίζει με την αριστουργηματική «Εκδρομή» η οποία του χαρίζει Βραβείο Φωτογραφίας και τιμητική διάκριση στο 7ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για τη συμβολή του στην ανύψωση του ποιοτικού επιπέδου του Φεστιβάλ. Η ιταλική εφημερίδα «Αβάντι» γράφει πως ο Κανελλόπουλος με την «Εκδρομή», κερδίζει επάξια μια σημαντική θέση ανάμεσα στους πιο μοντέρνους σκηνοθέτες της γενιάς του.
Το 1968 με την εξίσου εξαιρετική «Παρένθεση» κερδίζει στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το βραβείο Καλύτερης Καλλιτεχνικής ταινίας από την κριτική επιτροπή και βραβεία φωτογραφίας και σκηνοθεσίας από τους κριτικούς κινηματογράφου. Οι λήψεις και τα πλάνα στην συγκεκριμένη ταινία αποδεικνύουν για ακόμη μια φόρα την αγάπη του για τη γενέθλια πόλη του.
Οι επόμενες ωστόσο δημιουργίες του δεν έχουν την ίδια απήχηση ούτε αντιμετωπίζονται με τον ανάλογο ενθουσιασμό. Το 1976, το «Χρονικό μιας Κυριακής» αποδοκιμάζεται από το κοινό και από τους κριτικούς. Επιστρέφει το 1978 με το «Ρομαντικό σημείωμα» και με τη «Σόνια» το 1980. Δυστυχώς καμία από τις δυο δεν κερδίζει το κοινό.
Μετά από χρόνια, σχεδιάζει την επόμενη ταινία του, θα είχε τίτλο «Ο χτεσινός κόσμος» 30 τρίλεπτες ιστορίες. Η ταινία δεν έγινε ποτέ. Τα δέκα εκατομμύρια δραχμές (30.000 ευρώ) που ήθελε δεν είχαν εγκριθεί από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου. Ο Τάκης Κανελλόπουλος πέθανε στις 21 Σεπτεμβρίου 1990 σε ηλικία 57 ετών. Τη μέρα του θανάτου του ανακοινώθηκε πως εγκρίθηκαν τα χρήματα που είχε ζητήσει.
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ
Μακεδονικός Γάμος 1960
Θάσος 1961
Καστοριά 1969
ΜΕΓΑΛΟΥ ΜΗΚΟΥΣ
Ουρανός 1962
Εκδρομή 1966
Παρένθεση 1968
Η τελευταία άνοιξη 1972
Το χρονικό μιας Κυριακής 1975
Ρομαντικό σημείωμα 1978
Σόνια 1980
Στράτος Κερσανίδης, Το πέρασμα του Τάκη Κ. Κανελλόπουλου από τον κόσμο.
Στο Τάκης Κανελλόπουλος, Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου, 38ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Επιλογή κειμένων: Αλέξης Ν. Δερμεντζόγλου Επιμέλεια κειμένων: Αχιλλέας Κυριακίδης Επιμέλεια Έκδοσης: Γιάννης Σολδάτος Εκδόσεις Αιγόκερως, Αθήνα 2007
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Πρωτότυπος Τίτλος: Ουρανός
Σκηνοθεσία: Τάκης Κανελλόπουλος
Σενάριο: Τάκης Κανελλόπουλος Γιώργος Κιτσόπουλος
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Γρηγόρης Δανάλης, Τζοβάνι Βαριάνο
Οπερατέρ: Συράκος Δανάλης
Μοντάζ: Τάκης Κανελλόπουλος
Μουσική: Αργύρης Κουνάδης
Ηχοληψία: Νίκος Δεσποτίδης
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Τάκης Χατζόπουλος Δ. Θέος
Παραγωγή: Βασιλεία Ζερβού-Δρακάκη
Ασπρόμαυρη, 35 mm.
Διάρκεια: 80 λεπτά.
Ηθοποιοί:
Αιμιλία Πίττα – Σοφία
Τάκης Εμμανουήλ – Γιάγκος
Φαίδων Γεωργίτσης – Στράτος
Νίκη Τριανταφυλλίδη – Ανθούλα
Κώστας Μεσσάρης – Κώστας Αγγέλου
Ελένη Ζαφειρίου
Λαμπρινή Δημητριάδου
Λάζος Τερζάς
Χριστόφορος Μάλαμας
Σταύρος Τορνές
Κώστας Καραγιώργης
Νίκος Τσαχιρίδης
Βραβεία:
Βραβείο Φωτογραφίας στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 1962.
Κρατικό Βραβείο Σκηνοθεσίας και Παραγωγής (1964).
Αργυρό Βραβείο στο Φεστιβάλ Νάπολης 1963.
Συμμετοχή στα φεστιβάλ Καννών (1963) και εκτός συναγωνισμού Βερολίνου (1963).
REFERENCES
- Dermentzoglou, Alexis and Kiriakidis, Achileas (Eds – Collectine Work), Takis Kanellopoulos, Aigokeros, 38th Thessaloniki International Film Festival , Athens, 1997
- Kersanidis, Stratos, Τάκης Κανελλόπουλος, Το σινεμά του Ουτοπικού Έρωτα (Takis Kanellopoulos, The Cinema of Utopic Love) https://kersanidis.wordpress.com/2005/02/20/kan/
- Mini, Panayiota, ‘Reflections of Pain, Loss and Memory: Takis Kanellopoulos’ Fiction Films of the 1960s’. In Greek Cinema: Texts, Histories, Identities, edited by Lydia Papadimitriou and Yannis Tzioumakis, 241-254. Bristol, Chicago: Intellect, 2012
- Papadimitriou, Lydia and Yannis Tzioumakis, eds. Greek Cinema: Texts, Histories, Identities. Bristol, Chicago: Intellect, 2012
- Soldatos ,Giannis, A century Greek Cinema: 1900-1970, Kochlias, Athens 2001
- Soldatos, Giannis, History of Greek Cinema : 1900-1967, Aegokeros, Athens, 2002
- http://archive.ert.gr/69673/
